Wie op zoek is naar de beste witte wijn komt onvermijdelijk uit bij deze twee grootheden: de volle, weelderige Chardonnay en de strakke, frisse Pinot Grigio. Hoewel ze beide wit zijn en vaak gebroederlijk naast elkaar op de menukaart staan, is het verschil chardonnay pinot grigio enorm groot. Het kiezen van de juiste fles kan soms voelen als een mijnenveld, maar geen paniek! Jouw eigen sommelier van 6Wines helpt je de strijd tussen chardonnay vs pinot grigio haarfijn te begrijpen.
Om de kern van deze druiven te begrijpen, moeten we terug naar hun roots. Chardonnay vindt zijn oorsprong in het prachtige Franse Bourgogne. Het is een genetische mix van Pinot Noir en de bijna uitgestorven druif Gouais Blanc. Al sinds de middeleeuwen wordt het geprezen door monniken die de subtiele verschillen in bodems (terroir) feilloos wisten te vangen in hun wijn. Het is een 'makkelijke' druif voor de boer omdat hij bijna overal groeit, maar het is een 'moeilijke' druif voor de wijnmaker omdat deze als een onbeschreven blad papier de stijl van de maker aanneemt.
Pinot Grigio heeft een vergelijkbare stamboom maar een heel andere reputatie. Het is een kleurmutatie van de Pinot Noir – 'grigio' of 'gris' betekent grijs, naar de grijsblauwe schil van de druiven. Hoewel we hem nu direct associëren met de Italiaanse zon, lag de wieg in de Franse Elzas (waar hij Pinot Gris heet). In Italië vond hij echter zijn moderne roeping als de ultieme dorstlesser. Waar een chardonnay kiezen vaak streeft naar complexiteit, blinkt de Italiaanse Pinot Grigio uit in eenvoud en puurheid.
Chardonnay kiezen is eigenlijk kiezen voor een specifieke stijl, niet alleen voor een druif. Er zijn grofweg twee kampen: de 'boterige' eikenhouten variant en de strakke, minerale stijl zonder hout.
De meest iconische Chardonnays uit regio's zoals Napa Valley of de Côte d'Or rijpen op eikenhout. Dit geeft de wijn aroma's van vanille, toast en soms zelfs een vleugje kokos. Tijdens dit proces ondergaat de wijn vaak 'malolactische gisting', waarbij scherpe appelzuren worden omgezet in zachte melkzuren. Het resultaat? Een tekstuur die zo fluweelzacht is als een gesmolten blokje boter op een warme toast.
In koelere klimaten zoals Chablis proef je groene appel en citroenschil met een zilte afdronk. Ga je naar warmere oorden zoals Australië of Californië, dan transformeren de aroma's naar tropisch fruit zoals ananas en mango. De body is bijna altijd voller dan die van een gemiddelde witte wijn, wat Chardonnay de 'koningin' van de witte druiven maakt bij het selecteren van de beste witte wijn.
Wie voor pinot grigio kiezen gaat, zoekt vaak directe frisheid. Het is de ideale wijn voor op een terras terwijl de zon langzaam ondergaat. Het smaakprofiel is meestal lichter en directer dan dat van Chardonnay.
In Noordoost-Italië (Veneto en Friuli) oogst men de druiven vroeg om de zuren hoog te houden. Je krijgt dan aroma's van perzik, witte bloemen en een vleugje amandel. Het is ongecompliceerd en opwekkend. Maar let op: in de Elzas maken ze wijnen die juist heel rijk, kruidig en soms zelfs zoetig zijn. Voor de meeste consumenten die twijfelen tussen chardonnay of pinot grigio, gaat het echter om de populaire droge, dorstlessende stijl.
Laten we de twee eens naast elkaar zetten. Het belangrijkste verschil chardonnay pinot grigio zit hem in de body en de zuren. Chardonnay heeft een lagere natuurlijke zuurgraad en een hogere viscositeit (het 'plakt' meer aan je glas). Pinot Grigio is vaak lichter van kleur en heeft een hogere, bijna tintelende zuurgraad die doet denken aan een hap uit een knapperige Granny Smith appel.
Qua aroma's is Chardonnay vaak 'warm' (boter, vanille, tropisch fruit) terwijl Pinot Grigio 'koel' blijft (citrus, peer, steenfruit). In de directe vergelijking chardonnay vs pinot grigio winnen de liefhebbers van zware, vullende wijnen het bijna altijd bij de Chardonnay.
Het moment bepaalt de fles. Een chardonnay kiezen doe je als je een wijn zoekt om echt bij te gaan zitten. Het is een 'eetwijn' of een wijn voor een diep gesprek bij de open haard. Het vult de mond en vraagt om aandacht.
Pinot grigio kiezen is de beste zet voor de borrel. Het is de ultieme 'patioslipping' wijn. Hij overheerst niet, reinigt het palet tussen hapjes door en is extreem toegankelijk voor iedereen die niet van 'zware' smaken houdt bij het bepalen van de beste witte wijn voor een gezelschap.
De juiste pairing versterkt de wijn. Bij de volle Chardonnay passen gerechten met gewicht:
Pinot Grigio vraagt juist om lichtheid en zuren:
Een veelgehoorde kreet is 'Anything But Chardonnay' (ABC). Dit kwam voort uit een periode waarin men Chardonnay letterlijk doodsloeg met te veel eikenhout. Tegenwoordig zijn de makers in onze wijnselectie veel subtieler. Chardonnay is niet altijd 'dik'; een Chablis is juist messcherp.
Bij Pinot Grigio wordt vaak gedacht dat het 'simpel' is. Hoewel veel commerciële wijnen dat zijn, bestaan er fantastische exemplaren uit Alto Adige met enorme complexiteit. Het loont dus altijd om kritisch te zijn bij het pinot grigio kiezen.
Wil je het verschil chardonnay pinot grigio zelf ervaren?
Chardonnay is vaak iets duurder door de rijping op eikenhouten vaten en de hogere grondprijzen in regio's als Bourgogne. Pinot Grigio wordt vaker op roestvrij staal geproduceerd, wat de kosten lager houdt.
Over het algemeen wel. Chardonnay heeft vaak een fractie meer alcohol en extracten, wat het aantal calorieën iets verhoogt ten opzante van de lichtere Pinot Grigio.
De meeste Pinot Grigio's zijn bedoeld om binnen 1 tot 2 jaar te drinken. Top-Chardonnays kunnen daarentegen soms wel tien jaar rijpen en evolueren naar een complexer smaakprofiel.
